کیمیای عقل با کیمیای عشق فرق دارد. عقل محتاط است. ترسان و لرزان گام برمی‌دارد. با خودش می‌گوید: «مراقب باش آسیبی نبینی.» اما مگر عشق این‌طور است؟ تنها چیزی که عشق می‌گوید این است: «خودت را رها کن، بگذار برود!» عقل به آسانی خراب نمی‌شود. عشق اما خودش را ویران می‌کند. گنج‌ها و خزانه‌ها هم در میان ویرانه‌ها یافت می‌شود، پس هر چه هست در دل خراب است!

تبدیل جامعه شوروی به توده‌ای از ذرات، با استفاده زیرکانه از تصفیه‌های مکرر که مقدم بر هر گونه انهدام بالفعل گروهی بود، تحقق پذیرفته بود. برای نابود کردن هر گونه پیوندهای اجتماعی و خانوادگی، تصفیه‌ها به شیوه‌ای اعمال می‌شدند که متهم و بستگان نزدیک او، از آشنایان صرف تا نزدیک‌ترین دوستان و خویشاوندانش، را سرنوشت یکسانی تهدید کند. پیامد ترفند ساده و ماهرانه «گناه همدستی» این بود که همین که فردی متهم می‌شد، دوستان پیشین او بی‌درنگ به صورت سرسخت‌ترین دشمنانش درمی‌آمدند. بستگان و دوستان متهم، برای نجات جان خودشان داوطلبانه علیه او گواهی می‌دادند و او را زیر رگبار نکوهش‌هایش می‌گرفتند و بدین گونه مدارک واهی علیه متهم را تأیید می‌کردند. این تنها راه اثبات قابل اعتماد بودن خودشان بود.