معرفی کتاب
رمان پادآرمانشهری «1984» نوشته‌ی جورج اورل در 1949 منتشر شد. داستان در کشوری تمامیت‌خواه به نام اوشنیا روی می‌دهد و حول زندگی وینستون اسمیت می‌گردد. اوشنیا تحت حکومت حزب است و رهبرش «برادر بزرگ» در همه جا حاضر است. حزب تمام زندگی مردمش را زیر نظر و تحت کنترل دارد؛ مثل افکار، عملکرد و حتی خاطراتشان را. در این جامعه، گناهکاران به سادگی اعدام می‌شوند و قوانین حکومتی ارزشی برای آزادی‌های فردی و حریم خصوصی او قائل نیستند؛ تا حدی که صفحات نمایش (تله‌اسکرین) باید در خانه‌ها نصب شده باشند تا به راحتی از آن‌ها جاسوسی کنند.
این کتاب هشداری است علیه دولت‌های تمامیت‌خواه، خطرات پروپاگاندا و سرکوب افکار و آزادی فردی. هنوز هم توصیف اورول از جامعه‌ای تحت کنترل شدید دولت سرکوبگر خوانندگان بسیاری را به سمت خود می‌کشاند و آن را یکی از تأثیرگذارترین رمانهای قرن بیستم کرده است.
«1984» چطور نوشته شد؟
اورول «1984» را در مزرعه‌ای دورافتاده در جزیره‌ای در اسکاتلند نوشت. در آن زمان این نویسنده دچار سل شده بود و به دنبال جایی بی‌سروصدا بود تا رمانش را تمام کند. نوشتن رمان را در 1947 آغاز کرد. او پس از مشاهده‌ی عملکرد رژیم‌های مستبدی مانند آلمان نازی و شوروی تحت حکومت استالین، به شدت نگران فراگیر شدن تمامیت‌خواهی شده بود. نگرانی‌های او پایه‌های دنیای پادآرمانشهری «1984» را شکل داده‌اند.
شخصیت اصلی رمان «1984»
وینستون اسمیت، 39 ساله که در اوشنیا زندگی می‌کند. وینستون در وزارت حقیقت مشغول به کار است و اسناد و مدارک تاریخی را طبق خواست و روایت حزب تصحیح می‌کند.
شخصیت‌های داستان
جولیا: معشوق و هم‌عضو در حزب.
اوبریان: عضو بلندپایه‌ی حلقه‌ی داخلی حزب.
برادر بزرگ: رهبر اوشنیا و شخص اول حزب.
امانوئل گولداستاین: رهبر جنبش اخوت و عضو سابق حلقه‌ی داخلی حزب.
آقای چارینگتون: صاحب مغازه‌ای که وینستون و جولیا در آن اتاقی را اجاره می‌کنند تا رابطه‌ی ممنوعه‌شان را پیش ببرند.
«1984» در کدام گونه‌ی ادبی جای می‌گیرد؟
در درجه‌ی اول در دسته‌بندی رمانهای پادآرمانشهری قرار می‌گیرد که در آن ویژگی جامعهی سرکوب‌شده تحت حکومت دولت تمامیت‌خواه را می‌بینیم. این رمان عناصر و مؤلفه‌های ادبیات علمی را هم دارد؛ وقایع داستان در آینده و جهانی جایگزین روی می‌دهد که پیشرفت تکنولوژی به حزب اجازه می‌دهد روی شهروندانش کنترل داشته باشد. از طرفی چون تمرکز رمان روی کنترل دولت، ساختار قدرت و خطرات دولت استبدادگرا است، می‌توان آن را رمانی سیاسی هم دانست.
با چه مضامینی در رمان «1984» مواجه می‌شویم؟
کنترل مطلق حزب بر تمام جنبه‌های زندگی مردم نشان‌دهنده‌ی خطرات قدرت افسارگسیخته و بدون نظارت است. این رمان نشان می‌دهد چگونه دولت‌های توتالیتر می‌توانند حقیقت را دستکاری کنند، افکار فردی را سرکوب کنند و از ترس مردم سوءاستفاده کنند. درونمایه‌ی اصلی داستان دستکاری حقیقت و تاریخ است. حزب با نظارت بر اطلاعات و شیوه‌های اطلاع‌رسانی، میتواند حقایق را به دلخواه خودش شکل بدهد و راحت‌تر قدرت را به دست بگیرد. همچنین تله‌اسکرین‌هایی که همه‌جا حضور دارند و میکروفن‌های مخفی نماد از دست رفتن حریم شخصی در جهانی است که افراد همیشه تحت نظارت هستند.
نویسنده در «1984» چه می‌خواهد بگوید؟
در این رمان جورج اورول تصویری ترسناک از آینده‌ای ارائه می‌کند که توتالیتاریسم بر مسند قدرت نشسته و آزادی فردی معنا و ارزشی ندارد. اورول با نوشتن این رمان پادآرمانشهری قصد داشت دربارهی خطرات و آسیب‌های قدرتی که نظارتی بر آن نیست هشدار بدهد. نویسنده با توصیف جامعه‌ای که آزادی افکار در آن ممنوع است، بر ارزش استقلال فکری و تفکر انتقادی تأکید می‌کند. همچنین او نشان می‌دهد چگونه دستکاری زبان میتواند برای نظارت و کنترل افکار مردم و ادارک‌شان استفاده شود. این موضوع زنگ هشداری است برای اهمیت دادن به قدرت زبان و نیاز به حفظِ یکپارچگی‌اش.
انتشار «1984» چه بازتابی داشت؟
بعد از انتشار «1984» این کتاب بلافاصله با استقبال منتقدان روبرو شد و همچنان یکی از تأثیرگذارترین رمانهای قرن بیستم شناخته می‌شود. بسیاری از منتقدان نثر واضح و توانایی اورول در خلق جهانی بی‌روح و باورپذیر را که در واقع هشداری است علیه خطرات تمامیت‌خواهی، ستوده‌اند.
جوایز و عملکرد «1984»
«1984» نوشته‌ی جورج اورول اثر ادبی کلاسیک شناخته می‌شود و تأثیری شگرف بر ادبیات و فرهنگ عامه گذاشته است، اما این کتاب در زمان انتشارش در 1949 جایزه‌ای دریافت نکرد. این موضوع اهمیت کار اورول، درونمایه‌ها و پیام‌های کتاب را زیر سؤال نمی‌برد، چرا که هنوز هم این اثر خوانده می‌شود. «1984» جزو فهرست بهترین رمانهای تاریخ بوده است و به ده‌ها زبان ترجمه شده است که آن را به تأثیرگذارترین کتاب ادبی در تاریخ معاصر تبدیل می‌کند.
جای «1984» در کتابخانه‌تان کجاست؟
می‌توانید این کتاب را در کنار آثار ادبی قرار دهید. ادبیات کلاسیک، ادبیات پادآرمانشهری یا ادبیات سیاسی دیگر قفسه‌هایی هستند که می‌توانید «1984» را در آن بگذارید.
چه ترجمه‌هایی از این کتاب در فارسی در دسترس است؟
حمیدرضا بلوچ، انتشارات مجید (به سخن)
کاوه میرعباسی، نشر چشمه
صالح حسینی، نشر نیلوفر
احمد کسایی‌پور، نشر ماهی
محمدرضا قلیچ‌خانی، انتشارات ناژ
سیروس نورآبادی، نشر شورآفرین
نسرین علیپور، نشر چلچله
شهنار مجیدی، انتشارات پنگوئن
مهدی بهره‌مند، انتشارات جامی (مصدق)
مهدی داغدار، نشر نارنگی
افسون صانعی، انتشارات ندای معاصر (زرین کلک)
مهدی صائمی، انتشارات باران خرد
رضوانه ارشادپور، انتشارات ابوعطا
فاطمه سهرابی، انتشارات آرشیو روز
امیر سالارکیا، انتشارات هنر پارینه
لیلا وطن‌دوست، انتشارات معجزه علم
صدیقه عیوضی، انتشارات شاهدخت
خدیجه خدایی، انتشارات یاران
احسان باقی، انتشارات نظاره
اگر از این کتاب خوشتان آمد، این کتاب را هم پیشنهاد می‌کنیم
«دنیای قشنگ نو» نوشته‌ی آلدوس هاکسلی که نمونه‌ی کلاسیک ادبیات پادآرمانشهری به شمار می‌رود. داستان «دنیای قشنگ نو» هم تصاویری بی‌روح از آینده‌ی جوامع را نشان می‌دهد که در آن افراد سرکوب می‌شوند و مجبور به تبعیت هستند.
مروری بر آنچه خواندیم
• رمان پادآرمانشهری «1984» نوشته‌ی جورج اورل در 1949 منتشر شد.
• داستان در کشوری تمامیت‌خواه به نام اوشنیا روی می‌دهد و حول زندگی وینستون اسمیت می‌گردد.
• این کتاب هشداری است علیه دولت‌های تمامیت‌خواه، خطرات پروپاگاندا و سرکوب افکار و آزادی فردی.
• اورول «1984» را در مزرعه‌ای دورافتاده در جزیره‌ای در اسکاتلند نوشت.
• تمرکز رمان روی کنترل دولت بر زندگی مردم، ساختار قدرت و خطرات دولت استبدادگرا است.
• چگونه دولت‌های توتالیتر می‌توانند حقیقت را دستکاری کنند، افکار فردی را سرکوب کنند و از ترس مردم سوءاستفاده کنند.
• در این رمان جورج اورول تصویری ترسناک از آینده‌ای ارائه می‌کند که توتالیتاریسم بر مسند قدرت نشسته و آزادی فردی معنا و ارزشی ندارد.
• «1984» یکی از تأثیرگذارترین رمانهای قرن بیستم شناخته می‌شود.
• «1984» اثر ادبی کلاسیک شناخته می‌شود و تأثیری شگرف بر ادبیات و فرهنگ عامه گذاشته است.
• دو اثر «مزرعه‌ی حیوانات» و «1984» از اورول علیه دولت‌های تمامیت‌خواه و مستبد هشدار می‌دهند.
• اگر از «1984» لذت بردید، مطالعه‌ی «دنیای قشنگ نو» نوشته‌ی آلدوس هاکسلی را هم توصیه می‌کنیم.
یک جرعه از کتاب
خلاصه کتاب
درباره نویسنده
سوالات متداول