جغد سیاه
معرفی خواندنی‌ترین کتاب‌ها
دسته بندی: رمان ایرانی

بوف کور

صادق هدایت
6 دقیقه
بوف کور
350
0
در زندگی زخم‌هایی هست ...
درباره‌ی کتاب «بوف کور»

معرفی کتاب

«بوف کور» نوشته‌ی صادق هدایت، از نظر جلال آل‌احمد «داستان کوتاه نیست، رمان هم نیست. محاکات است». این اثر از نخستین نثرهای داستانی ادبیات ایران در سده‌ی چهاردهم شمسی به شمار می‌رود. «بوف کور» حکایت سرشار از سمبولیسم و تصاویر سوررئالیستیک خوفناک، درباره‌ی نقاش قلمدان بی‌نام‌ونشان است که به سایه‌ی روی دیوار اعتراف می‌کند؛ سایه‌ای که شبیه به جغد است.  

نظر جلال آل احمد درباره بوف کور

شخصیت اصلی رمان «بوف کور»

راوی: در بخش اول جوانی است که روی قلمدان نقاشی می‌کند و در سودای زن اثیری است. در بخش دوم نویسنده‌ای است که هم عاشق همسرش است و هم از او کینه دارد. 

بوف به چه معنی است؟

در فرهنگ دهخدا آمده: «مرغی است که به نحوست معروف است و آن را کوف و بوم نیز گویند و به جغد مشهور است و بیشتر در ویرانه ها آشیانه کند.»

بخشی از کتاب بوف کور

مفهوم عنوان کتاب

«بوف کور» اثری پیچیده و چندلایه است و در نتیجه دربردارنده‌ی تفاسیر و مفاهیم متعدد است:
«بوف کور» استعاره‌ای از مرگ: می‌توان بوف کور را در این اثر تجسم مرگ دانست که طی روایت حاضر مطلق است و کل آن را به تسخیر خود درآورده است. 
«بوف کور» نمادی است از حالت روحی ـ روانی راوی: تجسم کشمکش‌های درونی، اضطراب، افسردگی و همین‌طور تقلای راوی برای یافتن معنا در دنیایی آشفته و بی‌معنی و مفهوم. 
«بوف کور» در مقام منتقد جامعه: چون بوف کور جلوه‌ای است از پلیدی و فسادی که راوی در اطرافش می‌بیند، می‌توان این اثر را نوعی نقد به جامعه‌ی ایران در دهه‌ی 1310 دانست. 
«بوف کور» به مثابه کندوکاو اگزیستانسیالیسم: پرداختن رمان به درونمایه‌هایی مانند بیگانگی از جامعه، پوچی و جستجوی معنا، بازتابی است از ایده‌ها و فلسفه‌ی اگزیستانسیالیستی. 

با چه مضامینی در رمان «بوف کور» مواجه می‌شویم؟

مرگ موضوع محوری رمان است، چراکه فکر و ذکر راوی داستان معشوق درگذشته‌اش است. 
با توهمات سوررئال و خیال‌های بدگمان راوی، مرز میان حقیقت و خیال کمرنگ می‌شود و رمان به این وسیله روی سیر نزولی راوی به جنون تمرکز می‌کند.
بیگانگی از جامعه و انزوا یکی از موضوعاتی است که در رمان تکرار می‌شود. 
زندگی ذاتاً فاقد معنی است. سعی راوی برای یافتن هدف در دنیایی آشفته و بی‌معنا، روایت او را پیش می‌برد.
پرداختن رمان به روند آفرینش هنری پرسش‌هایی درباره‌ی ارتباط میان هنر و واقعیت و نقش هنرمند در جامعه مطرح می‌کند.  

اهمیت کتاب بوف کور

تأثیر از ادبیات کهن فارسی 

هدایت در این اثر پیوند‌های عمیقی با فرهنگ عامه و ادبیات کهن فارسی ایجاد کرده است. تصویر «دختر اثیری» و «پیرمرد جوکی» را از افسانه‌های طوطی‌نامه نوشته‌ی ضیاءالدین نخشبی وام گرفته است. 

ترجمه‌ها و عملکرد «بوف کور»

«بوف کور» اولین رمان ایرانی است که به انگلیسی ترجمه شد. اما ابتدا روژه لسکو طی جنگ جهانی دوم این اثر را به فرانسه ترجمه کرده که در 1953 منتشرش کرد و در محافل ادبی فرانسه مورد توجه قرار گرفت. بعد از آن دزموند پاتریک کوستلو این کتاب را به انگلیسی ترجمه و در 1957 به چاپ رساند. بعد از آن ایرج بشیری، نوید نوری و ساسان طباطبایی به ترتیب در سال‌های 1974، 2011 و 2022 «بوف کور» را به انگلیسی برگرداندند. این کتاب اکنون در هفتاد کشور و به 50 زبان ترجمه شده است. بسیاری از هنرمندان این اثر را ستوده‌اند، از جمله آندره برتون، هنری میلر، رنه لالو، داریوش مهرجویی، جلال آل‌احمد، نجف دریابندری.

نظر صادق هدایت درباره‌ی ترجمه‌ی «بوف کور» 

«...یک خاج‌پرست فرانسوی آمد زیر جلدم افتاد که بیا بوف کور را ترجمه کنم. گفتم من آن را نوشته‌ام برایم تمام شده دیگر به‌ من مربوط نیست. هر کار می‌خواهی بکن... حالا افتاده به‌ جان ناشرهای فرانسوی این‌در‌ و ‌آن‌در می‌زند هیچ‌کدام حاضر نیستند چاپش کنند. ... زکّی! مگر ممکن است معلومات بنده را به‌ زبان فرنگی چاپ بکنند؟... اگر خوب کرنش کردی، توی آدم‌ها قبولت دارند وگرنه موجودات پست و عقب‌مانده‌ی‌ مدار چهل و هشت درجه را که نباید داخل آدم دانست...» 

دیگر آثار صادق هدایت

توپ مرواری
سگ ولگرد 
سه قطره خون
زنده به گور
علویه خانم
ره‌آورد هند (برگردان هفت متن پهلوی به فارسی)
وغ وغ ساهاب
ترانه‌های خیام
اصفهان نصف جهان
نیرنگستان
حاجی‌آقا
افسانه‌ی آفرینش
فواید گیاه‌خواری

ترجمه‌های صادق هدایت

مسخ و گروه محکومین از فرانتس کافکا، دیوار از ژان پل سارتر

اگر از این کتاب خوشتان آمد، این کتاب را هم پیشنهاد می‌کنیم

کتاب بیگانه، آلبر کامو، ترجمه‌ی خشایار دیهیمی، نشر ماهی
حباب شیشه، سیلویا پلات، ترجمه‌ی گلی امامی، انتشارات باغ نو
خشم و هیاهو، ویلیام فاکنر، ترجمه‌ی بهمن شعله‌ور، انتشارات عملی فرهنگی
مسخ، فرانتس کافکا، ترجمه‌ی فرزانه طاهری، نشر نیلوفر

مروری بر آنچه خواندیم

«بوف کور» نوشته‌ی صادق هدایت از نخستین نثرهای داستانی ادبیات ایران در سده‌ی چهاردهم شمسی به شمار می‌رود.
از نظر جلال آل‌احمد، «بوف کور داستان کوتاه نیست، رمان هم نیست. محاکات است». 
در فرهنگ دهخدا آمده، بوف «مرغی است که به نحوست معروف است و آن را کوف و بوم نیز گویند و به جغد مشهور است و بیشتر در ویرانه ها آشیانه کند.»
پرداختن رمان به روند آفرینش هنری پرسش‌هایی درباره‌ی ارتباط میان هنر و واقعیت و نقش هنرمند در جامعه مطرح می‌کند.  
هدایت در این اثر پیوند‌های عمیقی با فرهنگ عامه و ادبیات کهن فارسی ایجاد کرده است. تصویر «دختر اثیری» و «پیرمرد جوکی» را از افسانه‌های طوطی‌نامه نوشته‌ی ضیاءالدین نخشبی وام گرفته است. 
صادق هدایت را مهم‌ترین و تأثیرگذارترین چهره‌ی ادبیات مدرن ایران می‌شناسند و عمده‌ی شهرتش به واسطه‌ی نگارش «بوف کور» است.

Separator

یک جرعه از کتاب

در این دنیای پستِ پر از فقر و مسکنت، برای نخستین بار گمان کردم که در زندگی من یک شعاع آفتاب درخشید اما افسوس، این شعاع آفتاب نبود، بلکه فقط یک پرتو گذرنده، یک ستاره‌ی پرنده بود که به صورت یک زن یا فرشته به من تجلی کرد و در روشنایی آن یک لحظه، فقط یک ثانیه همه‌ی بدبختی‌های زندگی خودم را دیدم و به عظمت و شکوه آن پی بردم و بعد این پرتو در گرداب تاریکی که باید ناپدید بشود دوباره ناپدید شد ـ نه، نتوانستم این پرتو گذرنده را برای خودم نگهدارم.
شاید از آنجایی که همه‌ی روابط من با دنیای زنده‌ها بریده شده، یادگارهای گذشته جلوم نقش می‌بندد ـ گذشته، آینده، ساعت، روز، ماه و سال همه برایم یکسان است. مراحل مختلف بچگی و پیری برای من جز حرف‌های پوچ چیز دیگری نیست ـ فقط برای مردمان معمولی، برای رجّاله‌ها ـ رجاله‌ی با تشدید، همین لغت را می‌جستم، برای رجّاله‌ها که زندگی آن‌ها موسم و حد معینی دارد، مثل فصل‌های سال و در منطقه‌ی معتدل واقع شده است صدق می‌کند. ولی زندگی من همه‌اش یک فصل و یک حالت داشته ـ مثل این است که در یک منطقه‌ی سردسیر و در تاریکی جاودانی گذشته است، در صورتی که میان تنم همیشه یک شعله می‌سوزد و مرا مثل شمع آب می‌کند.
کاش می‌توانستم مانند زمانی که بچه و نادان بودم آهسته بخوابم ـ خواب راحت بی‌دغدغه ـ بیدار که می‌شدم روی گونه‌هایم سرخ به رنگ گوشت جلو دکان قصابی شده بود ـ تنم داغ بود و سرفه می‌کردم ـ چه سرفه‌های عمیق ترسناکی! سرفه‌هایی که معلوم نبود از کدام چاله‌ی گمشده‌ی تنم بیرون می‌آمد، مثل سرفه‌ی یابوهایی که صبح زود لش گوسفند برای قصاب می‌آوردند.
Separator

خلاصه کتاب

روزی راوی از سوراخ هواخور رف پستوی تاریک اتاقش منظره‌ای را می‌بیند که همیشه آن را روی قلمدان نقاشی می‌کرده است. او مجذوب نگاه دختر (اثیری) می‌شود. اما روزی نزدیک غروب دختر را نشسته جلوی در خانه‌اش می‌بیند. بعد از مدتی دختر در رختخواب راوی بسیار اسرارآمیز می‌میرد. راوی هم که مجذوب چشم‌های دختر بوده، آن‌ها را نقاشی می‌کند تا به این شکل دست‌کم برای خودش جاودانه‌شان کند. بعد جسد دختر را مثله می‌کند، داخل چمدان می‌گذارد و به قبرستان می‌برد. گورکنی هنگام کَندن قبر دختر، گلدانی پیدا می‌کند که به رسم یادبود به راوی می‌دهند. راوی به خانه بازمی‌گردد و در کمال تعجب می‌بیند روی گلدن یک جفت چشم، دقیقاً مثل چشم‌های دختر که روی قلمدان کشیده بود، نقاشی شده است. بعد از این راوی برای نظم دادن به افکارش، نقاشی خود و نقاشی گلدان را جلوی منقل تریاکش می‌گذارد و آن‌قدر تریاک می‌کشد که به خلسه می‌رود و در عالم رؤیا به ایام دور می‌رود و خود را در فضایی جدید می‌بیند که برایش آشناست. 
راوی در دنیای جدید ماجرا را برای سایه‌اش شرح می‌دهد؛ سایه شکل جغد است و هر چه را راوی می‌نویسد درجا می‌بلعد. راوی این بخش جوانی بیمار است که زنش از او دوری می‎کند ولی با ده‌ها مرد دیگر مراوده دارد. راوی از زنش با عنوان «لکاته» یاد می‌کند که شبیه به دختر اثیریِ بخش اول داستان است. او می‌نویسد که از رجاله‌ها متنفر است که فقط به دنبال پول و شهوت هستند. در آخر راوی تصمیم می‌گیرد لکاته را بکشد. خود را به شکل پیرمرد خنزپنزری درمی‌آورد و سروقت لکاته می‌رود. وقتی او را می‌کشد و به تصویر خود در آینه نگاه می‌کند و می‌بیند موهایش سفید شده و خودش هم شبیه به پیرمرد خنزرپنزری شده است.   
Separator

درباره نویسنده

صادق هدایت نویسنده، مترجم و روشنفکر برجسته‌ی ایرانی بود که در 1281 در تهران به دنیا آمد. او را مهم‌ترین و تأثیرگذارترین چهره‌ی ادبیات مدرن ایران می‌شناسند و عمده‌ی شهرتش به واسطه‌ی نگارش «بوف کور» است. او از خانواده‌ی اشراف بود و در تهران به سبک اروپایی‌ها تحصیل کرد و سپس برای تکمیل تحصیلات عالیه به فرانسه و بلژیک رفت و ریاضیات محض خواند. اما در نهایت به ادبیات رو آورد و نوشتن داستان کوتاه و رمان‌هایی را شروع کرد که وضع جامعه‌ی سنتی و هنجارهای فرهنگی ایران را به چالش می‌کشیدند. او نقش بسزایی در معرفی ادبیات مدرنیست اروپایی و ایده‌های آنان به خوانندگان ایرانی کرد. صادق هدایت در 48 سالگی و در فروردین 1330 در آپارتمانی اجاره‌ای در پاریس با باز کردن شیر گاز خودکشی کرد.
Separator

سوالات متداول

به دلیل سبک روایی تجربی، عمق روانشناختی و آمیختن واقعیت و خیال نقطه‌ی عطفی در ادبیات فارسی محسوب می‌شود.
علاقمندان به ادبیات ایران، داستان‌های سوررئال و داستان‌های روانشناختی.
Separator

کتاب‌های مشابه

Separator

نظر کاربران

نظر خود را با ما به اشتراک بگذارید.