دستورالعملی نه برای دعوا نکردن، که برای دعوایی درست با هدف بهبودی رابطه
معرفی کتاب
کتاب «درست حسابی دعوا کن»، نوشتهی دکتر جان گاتمن و دکتر جولی شوارتز گاتمن، در سال 2024 منتشر گردید و به زودی تبدیل به یکی از کاربردیترین کتابها در حوزهی زوجدرمانی شد.
هر زوجی که امیدوارند پیوند خود را از طریق بهبود حل اختلاف تقویت کنند، باید «درست حسابی دعوا کن» را بخوانند. هدف کار گاتمنها استفاده از اختلافات به عنوان سکوی پرشی برای درک بیشتر و روابط بینفردی به جای صرفاً اجتناب از آنها است. دقیقترین دستورالعملها در مورد تبدیل تعارض به عنصر مثبت یک رابطهی عاشقانه را میتوان در این کتاب یافت.
گاتمنها بررسی میکنند که چگونه زوج ها میتوانند اختلافات را حل کنند تا صمیمیت بیشتر، پیوند قویتر، و عشق پایدار را افزایش دهند. آنها این کار را با تکیه بر دههها تحقیق انجام میدهند.
«درست حسابی دعوا کن» دربارهی چیست؟
طبق آموزههای این کتاب، تعارض عضو عادی و ضروری شراکت است. این نشانهی شکست نیست بلکه شانسی برای توسعه و درک است. گاتمنها در مورد پنج اشتباه مکرر که زوج ها در جریان مشاجره مرتکب میشوند بحث میکنند و توصیههایی در مورد نحوهی جلوگیری از آنها ارائه میدهند.
این کتاب دربارهی سبکهای مختلف برخورد با تعارض در روابط است. دکتر گاتمن، این سبکها را به سه دسته تقسیم میکند: اجتناب، تأیید و تلاطم. هر کدام از این سبکها ویژگیهای خاص خود را دارند و درک آنها میتواند به زوجها کمک کند تا بهتر با هم ارتباط برقرار کنند و اختلافات خود را به شیوهای سازنده حل کنند.
در ادامه، کتاب به ارائه راهکارهایی برای برخورد منصفانه با تعارضات میپردازد. این راهکارها شامل مواردی مانند یافتن راهحلهای سازشپذیر، تمرکز بر یک موضوع در هر زمان و آغاز آرام مکالمات میشود. هدف از این راهکارها تبدیل اختلافات از وضعیت برد-باخت به فرصتهایی برای رشد و درک متقابل بین زوجها است.
و در نهایت، کتاب به بررسی تاثیر فرهنگ و تجربیات گذشتهی افراد بر نحوهی برخورد آنها با تعارضات میپردازد.
نویسندگان در این کتاب چه میخواهند بگویند؟
هدف نویسندگان این است که به زوجها بیاموزند: «چگونه دعوا کنند که آنها را از هم جدا نکند، بلکه باعث ایجاد ارتباط و محبت بین یکدیگر شود.»
طرفداران «درست حسابی دعوا کن» دیگر سراغ چه کتابهایی بروند؟
کتاب راهنمایی زوجها در برقراری ارتباط، اثر جان گاتمن
کتاب پنج زبان عشق، اثر گری چاپمن
کتاب مصائب عشق، اثر شرکت مدرسهی زندگی
کتاب محکم در آغوشم بگیر، اثر سو جانسن
کتاب بازگشت به عشق، اثر هارویل هندریکس
دربارهی نویسندهی دیگر این کتاب
جولی گاتمن، فارغالتحصیل دکترای روانشناسی، یکی از بنیانگذاران موسسهی گاتمن و شرکت نرمافزار عاطفی است. او به عنوان یک روانشناس بالینی بسیار سرشناس، نویسندهی کتاب پرفروش ملی «هشت قرار ملاقات» و کتاب پرفروش نیویورک تایمز «نسخهای برای عشق ورزیدن» است. او به عنوان یک مشاور متخصص در زمینهی ازدواج، خشونت خانگی، اختلالات استرس پس از سانحه، فرزندخواندگی همجنسگرایان و مسائل مربوط به فرزندپروری، در سطح بینالمللی توسط رسانهها و سازمانها مورد توجه قرار گرفته است.
یک جرعه از کتاب
خلاصه کتاب
و با توضیح مشخصات یک مشاجرهی استاندارد، به دلایلی که نشان میدهد چرا محکوم به دعوا هستیم میپردازد.
همچنین مبحث جذب قطبهای مخالف به یکدیگر را باز میکند و در نهایت به این موضوع اشاره میشود که: تعارض شاهراهی به سمت تفاهم است.
این بخش به شما یاد میدهد که با چه جملاتی و چه رفتارهایی به دعواهای خود چاشنی مثبتگرایی اضافه کنید.
و یک راه موفقیت که تقریباً در همهی سبکهای تعارض میتواند انجام شود را پیشنهاد میدهد.
در آخر عواملی که در اغلب رابطهها باعث ایجاد سوتفاهم میشود و همچنین مراحل مشاجره و آناتومی یک دعوا را مطرح میکند تا راههای رسیدن به سازش را بیاموزید.
درخواست ارتباط به هرگونه تلاش آگاهانه یا ناخودآگاه، آشکار یا پنهان، مثبت یا منفی گفته میشود که فرد برای جلب توجه یا برقراری ارتباط با شریک عاطفی خود انجام میدهد. این تلاشها میتوانند به شکل کلمات، رفتارها یا حتی سکوت بروز کنند.
دعواهای زوجها دو نوع است: حلشدنی و همیشگی
دعواهای حلشدنی همانهایی هستند که راهحل دارند و حل و فصل میشوند.
دعواهای همیشگی متفاوت هستند. اینها مسائلی هستند که دست از سرمان برنمیدارند و باعث میشوند بارها بر سرشان دعوا کنیم، زیرا به عمق اختلافات مهم بین زوجها نفوذ میکنند: تفاوت در شخصیتها، اولویتها، ارزشها و باورها.
در ادامه، دربارهی مفهوم «بنبست» و اینکه چگونه میشود از آن خارج بشوید توضیح داده شده است.
و پایان فصل به مثالهایی از باورهای غلط به صورت موردی اختصاص داده شده، و اینکه چطور به این باورهای غلط و اشتباهات بزرگ نه بگویید و چطور درست دعوا کنید.
در اینجا دلایل اینکه چرا شروع طوفانی انقدر در میان زوجها رایج است نام برده میشود.
در آشوبافکنی به جای تشریح رفتار خودتان بر طرف مقابل تمرکز میکنید، انتقاد میکنید و نبش قبر میکنید.
در مقابل فرمولبندی شروع ملایم بر اساس سبکهای تعارض و شیوهی یک شروع خوب ارائه داده میشود؛ و دربارهی اینکه در ادامهی شروع ملایمتر دعواها حالا باید چه کار کنید شما را راهنمای میکند.
در پایان این بخش شما را در سناریویی قرار میدهد که داخل آن یک دعوا پیش روی شماست و شما باید شروعی که برای آن دعوا خواهید داشت را شرح بدهید و احساسات و نیازهای خود را بیان کنید.
یکی از نکات کلیدی که در این بخش به آن پرداخته میشود، اهمیت تمرکز بر لحظه حال در هنگام بروز اختلاف است. به عبارت دیگر، لزومی ندارد که در هر دعوا، تمام مشکلات و تعارضات گذشته را حل و فصل کنیم. بلکه باید بر تغییر نحوه تعامل در همان لحظه تمرکز کنیم. با انجام ترمیمهای جزئی و به موقع میتوان از بروز آسیبهای جدی در رابطه جلوگیری کرد. علاوه بر ترمیم، بازسازی روابط نیز اهمیت ویژهای دارد و در این بخش با ذکر مثالهایی از زوجهای مختلف، به این موضوع پرداخته میشود.
نویسنده تأکید میکند که حتی اگر زوجین دیدگاههای متفاوتی داشته باشند، لزومی ندارد که به دشمن یکدیگر تبدیل شوند. رسالت اصلی زوجین این است که با پایین آوردن گارد دفاعی خود، به جای حمله و دفاع، به خودافشایی و گشادهرویی روی آورند. این تغییر رویکرد، همان گذر کردن از لحظه است.
در ادامه، نویسنده به دسته بندی انواع ترمیمها میپردازد و یک تمرین عملی شامل پرسشهایی را ارائه میدهد که زوجین میتوانند با یکدیگر مطرح کنند. این تمرین در واقع یک فهرست گاتمن است که با سرفصلهای مختلف، به زوجین کمک میکند تا روابط خود را ترمیم کنند.
اما چه علائمی نشان میدهد که باید نگاهمان را عمیقتر کنیم؟ در این بخش، به بررسی این علائم پرداخته شده و دلایل اهمیت نگاهی دقیقتر به تعارضات زناشویی تشریح شده است.
پژوهشها نشان میدهند که در پس بسیاری از بحثها و جدالهای زوجین، رویاها و آرزوهای برآورده نشدهای نهفته است. این رویاها ممکن است به دلیل ترس از بیان، عدم آگاهی یا عوامل دیگر، به طور واضح بیان نشده باشند. زوجهایی که موفق به مدیریت تعارضات خود شدهاند، توانستهاند این رویاهای نهفته را شناسایی کرده و به طور مستقیم در مورد آنها صحبت کنند.
در این قسمت، سوالاتی مطرح میشود که میتوانند به شما در کشف رویاهای نهفته در پس تعارضات کمک کنند. این سوالات به شما فرصت میدهند تا به لایههای عمیقتر احساسات و خواستههای خود و شریک زندگیتان نفوذ کنید.
البته، همه ازدواجها قابل نجات نیستند. گاهی اوقات، رویاها و اهداف زوجین به قدری متضاد هستند که امکان سازگاری آنها وجود ندارد. اما تجربه نشان داده است که در اکثر موارد، با درک بهتر رویاهای یکدیگر، میتوان به راه حلهای سازندهای دست یافت.
در پایان این بخش، تمرین عملی ارائه میشود تا شما را با رویاهای نهفته در پس تعارضات خود آشنا کند. این تمرین به شما کمک میکند تا به طور عمیقتری به دلایل اصلی اختلافات خود پی ببرید و برای حل آنها گام بردارید.
خلاصه اینکه، برای مدیریت بهتر تعارضات زناشویی، ضروری است که به جای تمرکز بر سطح مسئله، به ریشههای عمیق آن توجه کنیم. با شناسایی رویاها و نیازهای نهفته در پس تعارضات، میتوانیم به درک بهتری از یکدیگر رسیده و راه حلهای پایدارتری برای مشکلاتمان پیدا کنیم.
تصور کنید که یک زوج بر سر تحقق رویاهایشان با هم اختلاف دارند. اگر زن به رویای خود برسد، مرد باید از رویای خود دست بکشد و بالعکس. این وضعیت را میتوان یک بازی با حاصل جمع صفر نامید، یعنی اگر یکی ببرد، دیگری میبازد. در چنین شرایطی، هر دو طرف بر موضع خود پافشاری میکنند و حاضر به کوتاه آمدن نیستند.
مشکل اصلی اینجاست که بسیاری از ما سازش را با تسلیم کامل برابر میدانیم. گویی اگر برای خوشحال کردن طرف مقابل از خواستههای خود بگذریم، شکست خوردهایم. اما سازش به معنای از دست دادن همه چیز نیست. بلکه به معنای پیدا کردن راه حلهایی است که نیازهای هر دو طرف را تا حد ممکن برآورده کند.
یکی از یافتههای مهم تحقیقات در زمینه روابط، این است که زوجهای موفق، توانایی تأثیرگذاری متقابل بر یکدیگر را دارند. آنها به جای اینکه در برابر خواستههای هم مقاومت کنند، سعی میکنند درک متقابلی از نیازها و خواستههای یکدیگر پیدا کنند.
پارادوکس جالب اینجاست که برای برنده شدن در یک تعارض، گاهی باید کمی عقبنشینی کرد. این بدان معناست که باید اجازه دهیم شریک زندگیمان بر ما تأثیر بگذارد و دیدگاههایمان را تغییر دهد. با این کار، نه تنها به رابطه خود کمک میکنیم، بلکه به رشد شخصی خود نیز دست مییابیم.
اگر همیشه به خواستهها و پیشنهادهای شریک زندگیمان نه بگوییم، به یک مانع تبدیل میشویم. مانند صخرهای که در برابر امواج مقاومت میکند. این مقاومت، نه تنها رابطه را تضعیف میکند، بلکه به مرور زمان باعث ایجاد فاصله و سردی بین زوجین میشود.
در نهایت، پیام اصلی این بخش این است که برای داشتن یک رابطه سالم و پایدار، باید به خواستهها و نیازهای شریک زندگی خود اهمیت دهیم. باید آمادگی تغییر و سازگاری داشته باشیم و از دیدگاههای جدید استقبال کنیم.
به یاد داشته باشید: روابطی که در آنها رشد و تغییر وجود ندارد، محکوم به شکست هستند.
در این فصل، به اهمیت پردازش دعواها پرداخته شده است. عدم توجه به این موضوع میتواند منجر به تداوم اختلافات و ایجاد زخمهای عمیق در رابطه شود. گاهی اوقات، یک اتفاق ناخوشایند در گذشته میتواند تاثیرات طولانیمدتی بر رابطه داشته باشد و نیاز به رسیدگی داشته باشد.
علائمی که نشان میدهند یک رویداد گذشته نیاز به پردازش دارد، به طور مفصل در این فصل توضیح داده شده است. همچنین، راهکارهای عملی برای پردازش موفق یک دعوا ارائه شده است.
چرا پردازش دعواها مهم است؟ تصور کنید یک سنگریزه در کفشتان گیر کرده باشد. با وجود این سنگریزه، نمیتوانید به راحتی راه بروید و احساس درد خواهید کرد. دعواهای پردازش نشده نیز مانند این سنگریزه هستند. آنها مانع پیشرفت رابطه میشوند و باعث ایجاد ناراحتی و نارضایتی میشوند.
در این فصل، راهکارهایی برای پردازش موفق دعواها ارائه شده است. با استفاده از این راهکارها، میتوانید به درک بهتری از دلایل اختلافات خود و شریک زندگیتان برسید و به بهبود رابطه خود کمک کنید.
درباره نویسنده
سوالات متداول
زوجهایی که میخواهند دعوایی با نتیجهی محکمتر شدن پیوندهای عاطفیشان داشته باشند.
زوجهایی که در بحران هستند، یا آنهایی که میخواهند پویایی رابطهشان را تغییر دهند.
و کسانی که مدام در روابط خود با خانواده، دوست، همکار دچار اختلاف و دلخوری میشوند.