جغد سیاه
معرفی خواندنی‌ترین کتاب‌ها
دسته بندی: روانشناسی

تئوری انتخاب

ویلیام گلسر
7 دقیقه
تئوری انتخاب
34
0
ریشه‌ی انگیزه‌ی رفتارهایمان کجاست؟
درباره‌ی کتاب «تئوری انتخاب»

معرفی کتاب

«تئوری انتخاب: درآمدی بر روانشناسی آزادی شخصی» کتابی است نوشته دکتر ویلیام گلسر، روانپزشک مشهور و بنیانگذار واقعیت درمانی. گلسر در این کتاب تئوری انتخاب را معرفی می‌کند، آن هم با این مضمون که تمایل انسان‌ها به ارضای نیازهای اساسی‌، مثل عشق، قدرت، آزادی و لذت، در واقع انگیزه‌ی آن‌ها برای رفتارهایشان است.
گلسر  معتقد است تکیه‌ی روانکاوی سنتی بر گذشته و فاکتورهای بیرونی بسیار زیاد است. او رویکرد جدیدی را پیشنهاد می‌دهد که بر مسئولیت فردی و انتخاب تأکید دارد. طبق نظریه‌ی گلسر، انسان می‌تواند رفتار کردن به شیوه‌ای را انتخاب کند که به ارضای نیازهای اساسی‌اش کمک کند و ارتباطش را دیگران را بهبود بخشد. این کتاب برای پیاده‌سازی تئوری انتخاب در جنبه‌های مختلف زندگی، مثل روابط، کار و رشد شخصی، استراتژی‌های عملی ارائه می‌دهد. چارچوبی برای فهم رفتارهای انسان معرفی می‌کند و ترفندهایی را برای بهتر کردن روابط اجتماعی، حل کردن درگیری‌ها و ایجاد روابط رضایت‌بخش‌تر پیشنهاد می‌دهد. 

تفاوت کتاب تئوری انتخاب با دیگر آثار

ویژگی «تئوری انتخاب» نسبت به دیگر آثار رشد فردی و روانشناسی

می‌توان گفت «تئوری انتخاب» از چند لحاظ با بقیۀ آثار این حوزه متفاوت است. یکی به دلیل رویکرد عملگرایانه‌اش که آن را به حیطه‌های مختلف زندگی تعمیم می‌دهد و به این طریق می‌توان تغییرات مثبتی در زندگی‌مان ایجاد کنیم. دومی، به دلیل تمرکزی که بر روابط دارد؛ «تئوری انتخاب» تأکید می‌کند که برای ارضای نیازهای اولیه باید به روابط و برقراری ارتباط اهمیت بدهیم و شیوه‌های کارآمدی را برای بهبود روابط شخصی و حرفه‌ای پیشنهاد می‌دهد. سومی، ادغام تئوری و عمل. چهارمی هم زیر سؤال بردن روانشناسی سنتی. 

«تئوری انتخاب» روایت شخصی نویسنده است؟

خیر، هرچند گلسر از تجربیاتش در روانکاوی و روان‌درمانگری کمک می‌گیرد تا ایده‌هایش را توضیح دهد، اما این کتاب در درجه اول روی معرفی و توضیح تئوری انتخاب و بعد استراتژی‌های عملی برای پیاده‌سازی آن در زندگی تمرکز دارد.  

نویسنده در «تئوری انتخاب» چه می‌گوید؟

گلسر  می‌گوید انسان پنج نیاز اصلی دارد: عشق، قدرت، آزادی، لذت و بقا. این نیازها انگیزه‌ی تمام رفتارهای انسان است. انسان این قدرت را دارد که انتخاب کند برای ارضای نیازهایش چه نوع رفتاری داشته باشد. او می‌تواند با انتخاب‌های آگاهانه‌ای که با نیازهایش همسوست، شرایط زندگی و روابطش را بهبود ببخشد. تئوری انتخاب افراد را به پذیرفتن مسئولیت رفتارها و انتخاب‌هایشان تشویق می‌کند و می‌گوید رفتار و انتخاب انسان از فاکتورهای بیرونی نشئت نمی‌گیرد.

5نیاز اصلی از نظر نویسنده کتاب تئوری انتخاب

مخاطبان «تئوری انتخاب» چه کسانی هستند؟

مخاطبان این کتاب طیف وسیعی را دربرمی‌گیرند، چراکه اصول و قواعد این کتاب را می‌توان روی جنبه‌های مختلف زندگی پیاده کرد. متخصصان بهداشت روان، از جمله روان‌درمانگرها، مشاوران و مددکاران اجتماعی می‌توانند از راهکارهای این کتاب برای تعامل با مراجعه‌کنندگانشان استفاده کنند. معلمان و مدیران مدرسه برای فهم و درک رفتار دانش‎آموزان و خلق محیطی بهتر برای یادگیری می‌توانند این کتاب را بخوانند. والدین و خانواده‌ها، کسانی که به دنبال رشد فردی هستند، مدیران کسب‌وکارها و هر کسی که دوست دارد فهم بهتری از رفتار انسانی داشته باشد و رابطه‌اش را با دیگران بهتر کند.   

بازتاب انتشار «تئوری انتخاب»

مطبوعات و منتقدان این کتاب به دو دسته تقسیم شده‌اند؛ آن‌ها که «تئوری انتخاب» را تحسین کردند و آن‌ها که نگران نظرات گلسر شدند. دسته دوم معتقدند مسئولیت فردی و فاکتورهای بیرونی در شکل‌دهی رفتار انسانی اهمیتی نسبی دارند. 

بخشی از کتاب تئوری انتخاب

جوایز و عملکرد «تئوری انتخاب»

این کتاب در زمینه روانکاوی و روان‌درمانگری تأثیرگذار بوده، اما جایزه‌ای دریافت نکرده است. بسیاری از خوانندگان رویکرد عملگرایانه نویسنده به مسئولیت فردی و تصمیم‌گیری را تحسین کرده‌اند. بیش از یک و نیم میلیون نسخه از این کتاب در سراسر جهان فروخته شده است.  

ترجمه‌های این کتاب 

تئوری انتخاب، ترجمه علی صاحبی، انتشارات سایه سخن
نظریه انتخاب، ترجمه مهرداد فیروزبخت، انتشارات رسا
تئوری انتخاب، ترجمه نورالدین رحمانیان، انتشارات آشیان
تئوری انتخاب، ترجمه گلناز سهرابی، انتشارات ندای معاصر (زرین کلک)

اگر از این کتاب خوشتان آمد، این را هم پیشنهاد می‌کنیم

«واقعیت درمانی» نوشته‌ی همین نویسنده که هم بر اصول تئوری انتخاب تمرکز دارد و استراتژی‌هایی عملی برای پیاده کردن این اصول در محیط درمان و زندگی فردی دارد. 

مروری بر آنچه خواندیم

تمایل انسان‌ها به ارضای نیازهای اساسی‌، مثل عشق، قدرت، آزادی و لذت، در واقع انگیزه‌ی آن‌ها برای رفتارهایشان است.
گلسر رویکرد جدیدی را پیشنهاد می‌دهد که بر مسئولیت فردی و انتخاب تأکید دارد.
«تئوری انتخاب» از چند لحاظ با بقیۀ آثار این حوزه متفاوت است.
گلسر در «تئوری انتخاب» از تجربیاتش در روانکاوی و روان‌درمانگری کمک می‌گیرد تا ایده‌هایش را توضیح دهد. 
تئوری انتخاب می‌گوید رفتار و انتخاب انسان از فاکتورهای بیرونی نشئت نمی‌گیرد.
مخاطبان این کتاب طیف وسیعی را دربرمی‌گیرند، چراکه اصول و قواعد این کتاب را می‌توان روی جنبه‌های مختلف زندگی پیاده کرد.
این کتاب در زمینه روانکاوی و روان‌درمانگری تأثیرگذار بوده است. 
«تئوری انتخاب» سیزده بخش دارد.
ویلیام گلسر ، روانپزشک و توسعه‌دهنده واقعیت درمانی و تئوری انتخاب بود
ترجمه‌های مختلفی از این کتاب در کتابفروشی‌ها موجود است. 
اگر از خواندن «تئوری انتخاب» لذت بردید، خواندن «واقعیت درمانی» نوشته‌ی همین نویسنده را هم توصیه می‌کنیم. 
با خواندن این کتاب از تلاش برای کنترل کردن دیگران دست برمی‌داریم.
هر کسی که ارتباط با افراد دیگر برایش اهمیت دارد و برای بهبود آن تلاش می‌کند، باید این کتاب را بخواند.  

Separator

یک جرعه از کتاب

بهترین راه آموختن تئوری انتخاب این است که روی دلایل انتخاب بدبختی‌های رایج تمرکز کنیم که تصور می‌کنیم فقط برای ما اتفاق می‌افتد. وقتی ما افسرده هستیم، گمان می‌کنیم هیچ کنترلی روی رنج و ناراحتی خود نداریم و قربانی ناهماهنگی فعل و انفعالات مغز خود شده‌ایم. در نتیجه به داروهای اعصاب مثل پروزاک نیاز پیدا می‌کنیم تا دوباره تعادل شیمیایی بدن خود را به دست بیاوریم. البته این باور چندان صحیح نیست. ما کنترل زیادی روی رنج و ناراحتی خود داریم. ما به ندرت قربانی وقایع گذشته خود هستیم... فعل‌وانفعالات شیمیایی مغز ما هنگام عملی کردن انتخاب‌هایمان عادی است. داروهای اعصاب ممکن است حال ما را تا حدودی بهتر کند، اما مشکلاتی که باعث احساس بدبختی در ما شده‌اند را حل نمی‌کنند.
Separator

خلاصه کتاب

توضیح می‌دهد که طبق نظریه‌ی انتخاب این خود ما هستیم که انتخاب می‌کنیم چه افکار، اعمال، احساسات و فیزیولوژی‌ای داشته باشیم. در نتیجه دیگران هیچ نقشی در بدبختی یا خوشبختی ما ندارند. 
بحثی است درباره نقش ژنتیک در شکل‌دهی رفتار و تفاوت‌های فردی. با وجودی که ژن‌ها روی رفتار انسان تأثیر می‌گذارند، ولی باز هم انسان قدرت این را دارد که دست به انتخاب بزند.
هر کسی درک متفاوتی از جهان دارد و طی عمرش دنیای مطلوب شخصی‌اش را مدام خلق و بازخلق می‌کند. دنیای مطلوب هر کس با یکسری تصاویر درست شده که بهترین راه را برای رفع نیازهای انسان نشانمان می‌دهند. 
گلسر  در فصل چهارم، رفتار جمعی، وارد حیطه‌ی عملگرایانه‌ی تئوری انتخاب می‌شود. گلسر  می‌گوید مشکلاتی مانند افسردگی بر ما عارض نمی‌شوند، بلکه ما انتخاب می‌کنیم افسرده باشیم. او می‌گوید رفتار جمعی چهار جزء اساسی دارد: عمل کردن، فکر کردن، احساسات و فیزیولوژی. از آنجا که ما به طور مستقیم روی افکار و اعمال‌مان احاطه داریم، می‌توانیم کنترل احساسات و فیزیولوژی‌مان، که بخشی از مجموعه رفتار جمعی هستند، را در دست بگیریم.
گلسر  در فصل پنجم، سازگاری یا جور بودن، شخصیت و شدت نیازها، همان‌طور که حدس زده‌اید درباره‌ی سازش‌پذیری در روابط، به خصوص ازدواج، صحبت می‌کند. او می‌گوید میزان نیازهای هر فرد با دیگری متفاوت است، بنابراین بهترین رابطه‌ی زناشویی، رابطه‌ای است که شخصیت‌های مشابه داشته باشند.  
نویسنده در فصل ششم، تعارض و واقعیت درمانی، حل کردن تعارض با استفاده از واقعیت درمانی را توضیح می‌دهد. او معتقد است تئوری انتخاب به نوعی نسخه‌ی فشرده‌ی واقعیت درمانی است. در واقع، اگر تصاویر متضاد و متعارضی در دنیای مطلوب‌مان وجود داشته باشد، بی‌چون و چرا با طرف مقابل به مشکل برمی‌خوریم. 
ارزش زندگی بدون خلاقیت صفر است. برای همین در مغزمان دستگاهی داریم که همیشه در حال کار کردن است و به ما کمک می‌کند با احساس تنهایی یا هر اتفاق ناگوار دیگری کنار بیاییم؛ به این ترتیب، خلاقیت به رفتارهای دیگرمان اضافه می‌شود و گاهی هم ممکن است یک رفتار جدید خلق کنیم که برای کنار آمدن با وضعیتی که داریم، کارآمدتر باشد. 
عشق و ازدواج، توضیح می‌دهد چگونه برای حفظ یک رابطه‌ی بلندمدت می‌توانیم از خلاقیت کمک بگیریم. بسیاری چون می‌ترسند از نوآوری‌شان انتقاد شود، نمی‌خواهند خلاق باشند. در آغاز رابطه چون همه‌چیز جدید است، دغدغه خلاقیت نداریم. اما هر چه زمان می‌گذرد، باید برای هیجان‌انگیز کردن آن خلاقیت به خرج دهیم. 
اعتماد و خانواده شما، توضیح می‌دهد که رابطه‌ی والد ـ فرزندی منحصربه‌فرد است، چون غیرممکن است طرفین یکدیگر را از دنیای مطلوب‌شان بیرون کنند. دلیل نارضایتی در روابط خانوادگی این است که اغلب والدین می‌خواهند فرزند خود را مجبور کنند کاری را که دوست ندارند انجام بدهند. اما واقعیت این است که با این کار فرزند از والدینش دورتر می‌شود و اعتمادش به آن‌ها را از دست می‌دهد. 
در فصل دهم، یعنی آموزش تعلیم‌محور، تعلیم و تربیت و مدارس باکیفیت، می‌فهمیم دلیل موفقیت مدارس باکیفیت این است که مدیران و معلمانش زور و تنبیه به کار نمی‌برند و به دانش‌آموزان می‌فهمانند پیروی از دستورات و بالا بردن میزان یادگیری‌ به نفع خودشان است. 
نظریه‌ی انتخاب را در محیط کار پیاده می‌کند. مدیرانی که می‌‌خواهند کارمندانشان باکیفیت کار کنند، نباید به استراتژی ترساندن کارکنان رو بیاورند. مدیران باید پیام «ما به شما اهمیت می‌دهیم» را به کارکنان خود منتقل کنند. 
جامعه باکیفیت، گلسر  توضیح می‌دهد که جامعه باکیفیت به تئوری انتخاب متعهد است. در این جامعه فرد نگران نیست دیگران مجبورش کنند کاری را که دوست ندارد، انجام دهد و مردم چنین جامعه‌ای قبل از انجام هر گونه عملی، از خود می‌پرسند آیا این کار مرا به دیگران نزدیک می‌کند یا دور؟
تعریف مجدد از اختیار و آزادی فردی است که گلسر  می‌گوید تأکید این کتاب بر این بوده است که اگر تئوری انتخاب را جایگزین روانشناسی کنترل بیرونی کنیم، اختیار و آزادی فردی‌مان خیلی بیشتر خواهد شد. 
Separator

درباره نویسنده

ویلیام گلسر، روانپزشک و توسعه‌دهنده واقعیت درمانی و تئوری انتخاب بود. او در کلیولند ایالت اوهایو در سال 1925 به دنیا آمد و در 1953 دکترای روانپزشی‌اش را از دانشگاه یوسی‌ال‌ای دریافت کرد. او برای فعالیت‌هایش در حوزه روانپزشکی جوایز متعددی به دست آورد که شامل دکترای افتخاری از دانشگاه سن فرانسیسکو در 1990 می‌شود. 
Separator

سوالات متداول

خواندن و پیاده کردن اصول این کتاب در زندگی کاری می‌کند که مسئولیت تصمیم‌ها و انتخاب‌هایمان را بر عهده بگیریم و همزمان از تلاش برای کنترل کردن دیگران دست برداریم.
متخصصان بهداشت روان، معلمان، والدین و هر کسی که ارتباط با افراد دیگر برایش اهمیت دارد و برای بهبود آن تلاش می‌کند.
Separator

کتاب‌های مشابه

Separator

نظر کاربران

نظر خود را با ما به اشتراک بگذارید.