معرفی کتاب
«شازده کوچولو» نوولای محبوبی است نوشتهی آنتوان دوسنت اگزوپری که سال 1943 منتشر شد. داستانی فلسفی و شاعرانه که به درونمایههایی مثل عشق و دوستی میپردازد و میگوید نگاه به ورای مسائل به منظور دیدن ذات حقیقیشان اهمیت دارد. داستان دربارهی شازدهی کوچکی است که در سیارهای کوچک به اسم ب 612 زندگی میکند. شازده کوچولو کنجکاو و ماجراجوست و پا به سفری گذاشته تا جهان را کشف کند. در مسیر از چند سیاره دیدن میکند و با شخصیتهای مختلفی آشنا میشود که هر کدام درسهای ارزشمندی دربارهی زندگی به او میدهند. یکی از بهیادماندنیترین شخصیتها، روباه است که دربارهی اهمیت اهلی شدن و داشتن رابطهی صمیمانه و عمیق درسهایی به شازده میدهد. شازده پیرمرد فرزانهای را هم ملاقات میکند که میگوید با چشم دل دیدن مهمتر از با چشم سر دیدن است.
اگزوپری در این داستان عناصر تخیلی را طوری با مفاهیم فلسفی ادغام کرده که داستانی جاودان از کار درآورده است و همین باعث شده خوانندگانی از همهی سنین و در هر نسلی داستان را بخوانند. «شازده کوچولو» جزو داستانهای کلاسیک ادبیات کودک به شمار میرود و به سیصد زبان زندهی دنیا ترجمه شده است که نشان میدهد داستانی محبوب است و در سراسر جهان خواننده دارد.
«شازده کوچولو» چطور نوشته شد؟
آنتوان دو سنت اگزوپری این داستان را با الهام از تجربیات شخصی، تخیلات و دنیای پیرامونش نوشت. سنت اگزوپری خلبان بود و ماجراهای واقعی بسیاری را از سر گذراند که ممکن است الهامبخش او در نوشتن این اثر به شمار بیاید؛ از جمله سانحهی هوایی در صحرای بزرگ آفریقا و عشقش به پرواز.
شخصیت اصلی رمان «شازده کوچولو»
خودِ شازده کوچولوست که در سیارکی به اسم ب 612 زندگی میکند. نویسنده سنوسال دقیق او را نمیگوید، اما او را یک کودک به تصویر کشیده است. شازده کوچولو کنجکاو، مهربان و ماجراجوست و برای اکتشاف جهان راهی سفر شده تا درسهایی دربارهی زندگی، عشق و دوستی یاد بگیرد. شازده کوچولو معصوم و پاک است، اما بیشتر از سنش میفهمد و تجربیاتش طی داستان، فهم و درک او از جهان را شکل میدهد. موهای شازده کوچولو بور است، کت سبز میپوشد و یک شمشیر هم دستش است. او شخصیتی گیرا دارد و زندگی افرادی را که طی سفرش ملاقاتشان میکند، تغییر میدهد.
شخصیتهای داستان
راوی بینامونشان داستان که خلبان است و هواپیمایش در صحرای بزرگ آفریقا سقوط کرده. او شازده کوچولو را میبیند و دوستی صمیمانهای با او به هم میزند. گل رُزِ شازده کوچولو که شخصیتی خودبین و پرمسئولیت دارد و شازده کوچولو به شدت مراقبش است. گل رز نماد عشق و پیچیدگیهای دوستی است. روباه که شخصیتی خردمند و آرام دارد و اهمیت اهلی کردن و برقراری ارتباط با دیگران را به شازده کوچولو یاد میدهد. مار شخصیتی مرموز داد و به شازده کوچولو میگوید از چه راهی به سیارهی خودش برگردد. مار نماد چرخهی زندگی و مرگ و همچنین ناگزیری تغییر و تحول است. پادشاه که اعتقاد دارد بر همهچیز فرمانروایی میکند، اما عاقبت میفهمد که قدرت واقعی از درون و رابطههایی که با دیگران داریم میآید.
«شازده کوچولو» در کدام گونهی ادبی جای میگیرد؟
از آنجا که نویسنده عناصر داستانسرایی را با تأملات فلسفی ادغام کرده، میتوان آن را در گونهی ادبیات فلسفی قرار داد. درست است که هر کسی در هر سنی از خواندن این کتاب لذت میبرد، اما به دلیل سادگی داستان و کمسن بودن شخصیت محوریاش، اغلب آن را جزو ادبیات کودک به حساب میآورند. عناصر خیالی، مثل حیواناتی که حرف میزنند و مکان و زمان خیالی داستان، از ویژگیهای داستانهای کودکان به شمار میروند. میتوان این اثر را در گونهی فانتزی هم قرار داد، چون وقایع داستان در جهانی خیالی روی میدهد که شازدهای جوان ساکن یک سیارهی کوچک است و به سیارههای گوناگون سفر میکند و در راه با شخصیتهای غیرعادی ملاقات میکند.
با چه مضامینی در رمان «شازده کوچولو» مواجه میشویم؟
درونمایهی اصلی داستان حول پیوندهای عاشقانه و دوستی میگردد، بهویژه رابطهی شازده کوچولو با شخصیتهایی که در سفرش میبیندشان. شازده کوچولو نماد دوران کودکی معصومانه، حیرت و تخیل است. تأکید داستان بر اهمیت حفظ دیدگاهی بچگانه برای تحسین زیبایی و محسورکنندگی جهان است. همچنین میل جهانشمول انسان به یافتن معنا و هدف در زندگی نیز از درونمایههای این اثر است.
نویسنده در «شازده کوچولو» چه میخواهد بگوید؟
سنت اگزوپری خوانندگان را تشویق میکند حس حیرت و شگفتزدگیشان را تقویت کنند و حتی وقتی بزرگ میشوند، نگاهی کودکانه به جهان داشته باشند. او میگوید آزاد گذاشتن قوهی تخیل کمک میکند بتوانیم زیبایی و مسحورکنندگی جهان را تحسین کنیم. همچنین نویسنده معتقد است عشق میتواند از یک طرف متحولکننده و از طرف دیگر دردناک باشد، اما در نهایت ویژگی لازم و دوستداشتنی زندگی به شمار میآید.
انتشار «شازده کوچولو» چه بازتابی داشت؟
140 میلیون نسخه از نوولای «شازده کوچولو» در سراسر جهان فروخته شده و به بیش از 300 زبان و گوش ترجمه شده که پس از کتاب مقدس، دومین کتاب ترجمهشده شناخته میشود. اقتباسهای مختلف در مدیومهای هنری، از جمله نمایشنامههای رادیویی، فیلم، سریال تلویزیونی، باله و اپرا، صورت گرفته است که نشان از محبوبیت این اثر در فرهنگها و نسلهای مختلف دارد.
جوایز و عملکرد «شازده کوچولو»
از «شازده کوچولو» در جشنوارههای ادبی بیشماری تحسین و تقدیر شده است که میتوان به جایزهی جشنواره آنگولمه در سال 1956 اشاره کرد. در سال 2014 هم به عنوان بهترین کتاب قرن بیستم در فرانسه شناخته شد.
جای «شازده کوچولو» در کتابخانهتان کجاست؟
اگر میخواهید جایی را براساس ژانر انتخاب کنید میتوانید در کنار آثار ادبیات کودکان، فانتری یا ادبیات فلسفی قرار دهید. اگر بقیهی کتابهای سنت اگزوپری را دارید میتوانید «شازده کوچولو» را کنار آنها بگذارید. میتوانید براساس درونمایه، تاریخ یا دورهی انتشار و قطع و اندازهی کتاب جای «شازده کوچولو» را در کتابخانهتان انتخاب کنید.
چه ترجمههایی از این کتاب در فارسی در دسترس است؟
احمد شاملو، نشر نگاه
مصطفی رحماندوست، انتشارات قدیانی
لیلی گلستان، نشر گهگاه
محمد قاضی، انتشارات امیرکبیر
ابوالحسن نجفی، نشر نیلوفر
مریم خرازیان، نشر راهنمای سفر
هستی حسینی، نشر مهرسا
رضا خاکیانی، انتشارات کارنامه
بابک اسکندری، انتشارات نارنگی
پرویز شهدی، انتشارات مجید (بهسخن)
مدیا کاشیگر، انتشارات آفرینگان
جمیل ابریشمی، انتشارات پارمیس
کاوه میرعباسی، نشر نی
عسل راسخی، انتشارات ارتباط برتر
مریم صبوری، کتاب کولهپشتی
زهرا تیرانی، انتشارات آموت
عباس پژمان، انتشارات هرمس
شهناز مجیدی، انتشارات پنگوئن
مهدیه صادقی، انتشارات نقش و نگار
جمیل ابریشمی، انتشارات عطر کاج
میلاد یداللهی، انتشارات ابر سفید
حمیدرضا بیات، انتشارات اندیشه کهن
رامسس بصیر، انتشارات دبیر
معصومه صفایی راد، انتشارات کتابستان معرفت
محمدصدیق سپهری نیا، انتشارات ناک
علی شکرالهی، انتشارات مینیاتور
آسیه رنجبر، انتشارات نودا
رضا طاهری، نشر نخستین
ایرج گرگین، موسسه فرهنگی و هنری ماهور
مهری محمدی مقدم، انتشارات آرادمان
ستایش نوروزی، انتشارات ندای معاصر (زرین کلک)
مینو دولتشاهی فرد، انتشارات سپهر خرد
مهرداد انتظاری، انتشارات آراسبان
محمدرضا صامتی، انتشارات سفیر قلم
فاطمه نظرآهاری، انتشارات گوهر اندیشه
سمانه فلاح، انتشارات طاهریان
بابک اندیشه، انتشارات هنر پارینه
مهرداد یوسفی، انتشارات یکنام
فاطمه سعیدا، انتشارات اعجاز علم
هنگامه خدابنده، انتشارات الماس پارسیان
فرزام حبیبی اصفهانی، نشر چلچله
اعظم تیموری، انتشارات ارشدان
سمانه رضائیان، انتشارات نگین بستان
غزاله ابراهیمی، کارگاه نشر
مژده عاقل، پیام محراب
شورا پیرزاد، نشر ثالث
حدیثه مقیمی، انتشارات شاهدخت
اگر از این کتاب خوشتان آمد، این کتاب را هم پیشنهاد میکنیم
اگر از درونمایهها، فضا و تأملات فلسفی «شازده کوچولو» خوشتان آمد، پیشنهاد میکنیم کتاب کیمیاگر نوشتهی پائولو کوئیلو را هم بخوانید.
مروری بر آنچه خواندیم
• «شازده کوچولو» نوولای محبوبی است نوشتهی آنتوان دوسنت اگزوپری که سال 1943 منتشر شد.
• داستانی فلسفی و شاعرانه که به درونمایههایی مثل عشق و دوستی میپردازد.
• شازده کوچولو کنجکاو و ماجراجوست و پا به سفری گذاشته تا جهان را کشف کند.
• اگزوپری در این داستان عناصر تخیلی را طوری با مفاهیم فلسفی ادغام کرده که داستانی جاودان از کار درآورده است و همین باعث شده خوانندگانی از همهی سنین و در هر نسلی داستان را بخوانند.
• آنتوان دو سنت اگزوپری این داستان را با الهام از تجربیات شخصی، تخیلات و دنیای پیرامونش نوشت.
• راوی بینامونشان داستان که خلبان است و هواپیمایش در صحرای بزرگ آفریقا سقوط کرده.
• میتوان «شازده کوچولو» را در گونهی ادبیات فلسفی، ادبیات کودک و ادبیات فانتزی قرار داد.
• شازده کوچولو نماد دوران کودکی معصومانه، حیرت و تخیل است.
• آزاد گذاشتن قوهی تخیل کمک میکند بتوانیم زیبایی و مسحورکنندگی جهان را تحسین کنیم.
• 140 میلیون نسخه از نوولای «شازده کوچولو» در سراسر جهان فروخته شده.
• از «شازده کوچولو» در جشنوارههای ادبی بیشماری تحسین و تقدیر شده است.
• آنتوان دو سنت اگزوپری ژوئن 1900 در لیون فرانسه به دنیا آمد و در ژوئیهی 1944 طی مأموریتی اکتشافی به دریای مدیترانه ناپدید شد.
• برای آشنایی با دنیای پاک و معصومانهی کودکان، «شازده کوچولو» را بخوانید.
• هر سنی که دارید، حتماً از خواندن «شازده کوچولو لذت میبرید.
• اگر از «شازده کوچولو» خوشتان آمد، پیشنهاد میکنیم «کیمیاگر» پائولو کوئیلو را هم بخوانید.
یک جرعه از کتاب
خلاصه کتاب
شازده کوچولو که دنبال ماجرا و پاسخ پرسشهایش است، از شش سیارهی دیگر هم دیدن میکند که در هر کدام یک آدم بزرگِ تنها و عجیبوغریب زندگی میکند: پادشاه، مرد از خود راضی، مرد مست و لایعقل، فانوسبان، جغرافیدان و یک تاجر. شازده کوچولو میفهمد تکبر، حرص و آز و سطحینگری این آدمبزرگها را تباه کرده است.
عاقبت، شازده کوچولو پا به زمین میگذارد و با یک روباه روبرو میشود که درسهایی دربارهی اهلی کردن و دوست شدن با دیگران به او میدهد. شازده کوچولو میفهمد لازمهی عشق حقیقی، تعهد و مسئولیتپذیری است.
خلبان متوجه میشود که شازده کوچولو به دنبال راهی است تا به سیارک و گل رُز محبوبش بازگردد. ولی شازده باید اجازه دهد یک مار نیشش بزند تا او بتواند به سیارهی خودش برگردد.
خلبان فردا صبح از خواب بیدار میشود و میبیند شازده کوچولو رفته و فقط یک لبخند پرستاره از او باقی مانده است.