دربارهی کتاب «جزء از کل»
معرفی کتاب
«جزء از کل» رمانی است که در سال 2008 به قلم نویسندهی استرالیایی، استیو تولتز، منتشر شد. داستان کمدی و فلسفیاش که وقایع آن در سه قاره روی میدهد، زندگی پدر و پسری، به نامهای مارتین و جسپر دین، را دنبال میکند که روابط پیچیدهای دارند و غیرعادی بودنشان همیشه مانعی بر سر راهشان است.
در ابتدای داستان جسپر زندانی است و مصمم است از پدرش، مارتین، انتقام بگیرد چون او را مقصر بدبیاریهای زندگیاش میداند. اما وقتی داستان زندگی مارتین روایت میشود، خواننده به گذشتهی پر از بدبختی مارتین، وسواسش به تحلیل افراطی اتفاقات و تلاشش برای ماندگار کردن نامش پی میبرد.
«جزء از کل» چطور نوشته شد؟
تولتز گفته این کتاب اول مجموعهای متشکل از داستانهایی کوتاه دربارهی رابطهی پدر و پسری بوده. با گذشت زمان، این داستانها به روایتی پرآبوتابتر و مفصلتر تبدیل میشوند و درونمایهها و عقاید گوناگونی در آنها مطرح میشوند. در مورد شخصیتها هم گفته که شخصیت مارتین دین را تا حدی از پدرش الهام گرفته که آدمی کاریزماتیک و نامتعارف بوده. شخصیت جسپر نیز خودِ دیگر تولتز یا ابزاری برای بیان افکار و تجربیات او به حساب میآید.
شخصیت اصلی رمان «جزء از کل»
جسپر دین، پسر مارتین دین، شخصیت اصلی رمان است که داستان هم از زاویهی دید او روایت میشود. او کودکی عجیبوغریب و رابطهی پیچیده با پدرش را شرح میدهد. هر چه رمان جلوتر میرود، جسپر بیشتر برای پیدا کردن جایگاهش در دنیا و درک کردن انتخابهای غیرمعمول پدرش تقلا میکند. جسپر از طرفی با شناخت هویت خودش، سروسامان دادن به روابط، شغل و بینش فلسفیاش به زندگی و هستی کلنجار میرود.
«جزء از کل» در کدام گونهی ادبی جای میگیرد؟
«جزء از کل» که اساساً اثری جزو ادبیات داستانی است، عناصری از طنز، کمدی سیاه و فلسفه را برای ساخت روایتی منحصربهفرد و چندوجهی ادغام کرده است. بعضی از خوانندگان و منتقدان این کتاب را بیلدونگسرمان یا رمان تربیتی توصیف کردهاند چراکه سیر رشد جسپر دین را از کودکی تا بلوغ شرح میدهد. هرچند، ساختار غیرقراردادی رمان، شوخیهای تلخ و بینشهای فلسفی کاری کرده است که سخت بتوان آن را در یک ژانر واحد قرار بدهیم.
اگر به ژانر فلسفی علاقهمندید کتاب مسئله اسپینوزا را بخوانید.
در رمان «جزء از کل» با چه مضامینی مواجه میشویم؟
رمان قطور «جزء از کل» طیف وسیعی از مضامین و درونمایهها را دربرمیگیرد. رابطهی پیچیده و نابسامان جسپر و مارتین دین وسیلهای است برای بررسی ماهیت خانواده، عشق و هویت فردی. از یک طرف نویسنده پرسشها و بینشهای فلسفی گوناگون را دربارهی وضعیت بشر مطرح میکند که از تفکرات سورن کییرکگارد و سایر فیلسوفان اگزیستانسیالیست الهام گرفته. بیهودگی و پوچی هم یکی دیگر از مضامین کتاب است که استیو تولتز با استفاده از شوخیهای تلخ و طنز، پوچی زندگی مدرن و راههایی را که انسان تلاش دارد از طریق آن به معنا برسد، میکاود. دیگر مضمون این کتاب سیر رشد جسپر دین از کودکی تا بزرگسالی است که به این طریق چالشها و دشواریهای بزرگ شدن و یافتن و درک کردن جایگاه در جهان مطرح میشود.
نویسنده در «جزء از کل» چه میخواهد بگوید؟
نویسنده با نوشتن این کتاب قصد داشته به وضعیت بشر و جامعهی معاصر بپردازد. تولتز با نشان دادن جنبههای عبث زندگی مدرن و دشواریهایی که افراد در دنیای آشفته و بیمعنی با آن مواجهاند، پوچی زندگی را پررنگ کرده است. شخصیتهای داستان به نوبهی خود به دنبال یافتن هدف و فهم جایگاهشان در دنیایی هستند که ادعا دارد میل همهشمول بشر برای یافتن معنا و مقصود را در اولویت قرار داده است. رابطهی پرکشمکش مارتین و جسپر دین هم جهان کوچکی را به نمایش میگذارد تا ماهیت تودرتو و تضادهایی را که ذات پیوندهای خانوادگی است، بررسی کند. اساساً «جزء از کل» روایتی چندوجهی از انسان بودن در دنیایی پیچیده و اغلب حیرتآور است.
انتشار «جزء از کل» چه بازتابی داشت؟
این رمان با استقبال منتقدان و خوانندگان روبرو شده است. بعضی از ریویونویسها گسترهی بلندپروازانه، سبک روایی منحصربهفرد و کمدی سیاهش را ستودهاند. یکسری از منتقدان هم به حجم رمان و ساختار پرپیچوتاب داستان اشاره کردهاند و گفتهاند احتمالاً به ذائقهی همهی خوانندگان خوش نیاید، ولی عمق روشنفکرانه و نثر درگیرکنندهاش را ستایش کردهاند.
جوایز و عملکرد «جزء از کل»
«جزء از کل» بعد از انتشار در سال 2008 به فهرست نهایی نامزدهای جوایز ادبی متعددی راه یافت که معتبرترینشان من بوکر انگلستان بود. همچنین جزو فهرست نهایی نامزدهای جوایز نویسندگان نوقلم روزنامه گاردین و نامزد بهترین رمان اول نویسنده برای دریافت جایزهی ند کلی شد که در استرالیا به بهترین اثر نخست یک نویسنده در ژانر جنایی اهدا میشود.
جای «جزء از کل» در کتابخانهتان کجاست؟
در قفسهی کتابهای ادبیات داستانی و در کنار رمانهایی که با دیدی متفکرانه به تجارب انسانی، هیجانات و مسائل اجتماعی میپردازند. از آنجا که نویسنده به کشف درونمایههای اگزیستانسیالیستی و ماهیت هستی میپردازد، میشود این کتاب در قفسهی کتابهای ادبیات فلسفی قرار داد. ادبیات معاصر استرالیا یا ژانر کمدی سیاه هم قفسههایی هستند که میتوانید «جزء از کل» را در آنها قرار دهید.
چرا باید «جزء از کل» را خواند؟
به دلایل متعدد: رمان شخصیتهایی پیچیده و چندلایه دارد، به خصوص جسپر و مارتین دین، که سیر و تحولات شخصی و دست و پا زدنهایشان دیدگاههایی دربارهی وضعیت بشر و دنبال کردن معنای زندگی به دست میدهد. استیو تولتز ایدههای فلسفی و درونمایههای هستیشناختی را حین روایت در هم میآمیزد و پرسشهایی دربارهی هویت، اختیار و ماهیت هستی را میکاود که همین موضوع یک لایهی دیگر به داستان میافزاید و خواننده را تشویق میکند دربارهی زندگی و عقاید خودش هم تأمل کند. لحن تلخ شوخیها و عناصر طنز داستان برای خواننده سرگرمکننده است و در عین حال تفسیری است از جامعهی معاصر و مسائل و مشکلاتش. لحن یگانه و سبک ادبی تولتز «جزء از کل» را از سایر رمانهای معاصر متمایز کرده است.
چه کسانی «جزء از کل» را بخوانند؟
سیر تحول شخصیتی، سبک روایی درگیرکننده و پرداختن به درونمایههایی جهانی باعث شده مخاطبانی از قشرهای مختلف جامعه جذب این کتاب شوند. اما برای کسانی که در مضامین اگزیستانسیالیستی و پرسشهای فلسفی غور میکنند، خواندن «جزء از کل» بسیار لذتبخش است. استفادهی تولتز از طنز و کمدی سیاه در رمان، چشماندازی بینظیر و سرگرمکننده از زندگی امروزی در اختیار خواننده میگذارد. علاقهمندان به داستانهای بلوغ و روایتهای خانوادگی، طرفداران شخصیتهای پیچیده و دنبالکنندگان ادبیات داستانی استرالیا از خواندن «جزء از کل» پشیمان نمیشوند.
مروری بر آنچه خواندیم
• نویسندهی استرالیایی، استیو تولتز رمان «جزء از کل» را در سال 2008 منتشر کرد.
• داستان زندگی پدر و پسری، به نامهای مارتین و جسپر دین، را دنبال میکند که روابط پیچیدهای دارند.
• تولتز شخصیت مارتین دین را تا حدی از پدرش الهام گرفته که آدمی کاریزماتیک و نامتعارف بوده.
• شخصیت جسپر نیز خودِ دیگر تولتز یا ابزاری برای بیان افکار و تجربیات او به حساب میآید.
• جسپر برای یافتن جایگاهش در دنیا و درک انتخابهای غیرمعمول پدرش تقلا میکند.
• «جزء از کل» عناصری از طنز، کمدی سیاه و فلسفه را برای ساخت روایتی منحصربهفرد و چندوجهی ادغام کرده.
• نویسنده پرسشها و بینشهای فلسفی گوناگون را دربارهی وضعیت بشر مطرح میکند که از تفکرات سورن کییرکگارد و سایر فیلسوفان اگزیستانسیالیست الهام گرفته.
• جنبههای عبث زندگی مدرن و دشواریهایی که افراد در دنیای آشفته و بیمعنی با آن مواجهاند، از مضامین کتاب به شمار میروند.
• این رمان با استقبال منتقدان و خوانندگان روبرو شده است.
• «جزء از کل» بعد از انتشار در سال 2008 به فهرست نهایی نامزدهای جوایز ادبی من بوکر انگلستان راه یافت.
• در سال 2015، تولتز دومین رمانش با عنوان «ریگ روان» را منتشر کرد و در 2022 هم کتاب «هر چه باداباد» را.
• «جزء از کل» خواننده را تشویق میکند به زندگی و عقاید خود فکر کند.
• سیر تحول شخصیتی، سبک روایی درگیرکننده و پرداختن به درونمایههایی جهانی باعث شده مخاطبان قشرهای مختلف جامعه از مطالعهی «جزء از کل» لذت ببرند.
یک جرعه از کتاب
خلاصه کتاب
جسپر با پدر عجیب و غریب و مشکلدارش در استرالیا بزرگ میشود. مارتین که یک جنایتکار است جسپر را در معرض موقعیتهای خطرناک قرار میدهد و کاری میکند که در فعالیتهای غیرقانونی شرکت داشته باشد. هر چه رمان جلوتر میرود، هر دو شخصیت با مشکلات فردی و شکست روبرو میشوند، مثل درگیریهای عاطفی، کاری و مجادلات قانونی. جسپر در بزرگسالی فیلسوف و نویسنده میشود، اما زندگی شخصیاش پرتلاطم و آشوبزده است. از سوی دیگر، مارتین به زندگی جنایتکارانه و آشفتهای سقوط میکند که عاقبتش زندان است. رمان پیش میرود و رابطهی جسپر و مارتین شکل دیگری به خود میگیرد و با مضامینی مثل خانواده، هویت و معنای زندگی درگیر میشوند. در پایان، جسپر به ماجراهایی که با پدرش داشته و درسهایی که از پیچیدگی هستی بشر آموخته، فکر میکند.
درباره نویسنده
سوالات متداول
جزء از کل، ترجمهی معصومه محمودی، انتشارات فرشته
جزء از کل، ترجمهی گلناز سهرابی، انتشارات ندای معاصر (زرین کلک)
جزء از کل، ترجمهی سمیرا بیات و زهرا آلوشی، انتشارات پرثوآ
جزء از کل، ترجمهی زهرا یعقوبیان، انتشارات نیک فرجام