جغد سیاه
معرفی خواندنی‌ترین کتاب‌ها
دسته بندی: سیاست

توتالیتاریسم

هانا آرنت
6 دقیقه
توتالیتاریسم
39
0
اثری جریان‌ساز نوشته‌ی هانا آرنت

معرفی کتاب

«توتالیتاریسم» با عنوان اصلی The Origins of Totalitarianism  اثری جریان‌ساز نوشته‌ی هانا آرنت فیلسوف سیاسی است که اولین بار در سال 1951 منتشر شد. با وجودی که زبان مادری آرنت آلمانی بود، او «توتالیتاریسم» را ابتدا به انگلیسی نوشت و منتشر کرد. آرنت در این کتاب عوامل تاریخی، سیاسی و اجتماعی را که در ظهور حکومت‌های توتالیتر قرن بیستم نقش داشته‌اند، برمی‌شمرد. در این مسیر توجهی ویژه به آلمان نازی و شوروی استالینیستی دارد. 
آرنت پس از ارائه‌ی تحلیل‌هایش، استدلال می‌کند که توتالیتاریسم نمایانگر شکلی جدید و بی‌سابقه از حکومت است که تأکید بر یکدستی ایدئولوژیکی، رد جمع‌گرایی و توانایی‌اش بر تسلط کامل بر افراد و جامعه خصوصیات اصلی‌اش به شمار می‌روند. 

موضوع کتاب توتالیتاریسم

ویژگی «توتالیتاریسم» نسبت به دیگر آثار حوزه علوم سیاسی 

تحلیل موشکافانه‌ی توتالیتاریسم
رویکرد میان‌رشته‌ای
تأکید بر نقش یهودی‌ستیزی و نژادپرستی در ظهور توتالیتاریسم
دیدگاه‌ها و مفاهیم اصیل
سبک نوشتاری قابل فهم

نویسنده در «توتالیتاریسم» چه می‌گوید؟

توتالیتاریسم شکلی یگانه و بی‌سابقه از حکومت است که به دنبال به دست آوردن کنترل کامل بر تمام جنبه‌های اجتماعی، از جمله اقتصاد، فرهنگ، افکار و رفتار مردم، است. 
خاستگاه توتالیتاریسم را می‌توان در فرسودگی ساختارهای قراردادی سیاسی، ظهور توده‌ها و رشد ایدئولوژی‌های امپریالیستی که بر برتری نژادی و قومیتی تأکید دارند، یافت. 
یهودی‌ستیزی و نژادگرایی نقش مهمی در شکل‌گیری و توسعه‌ی حکومت‌های توتالیتر ایفا کرده‌اند، به خصوص در آلمان نازی که یهودیان را به شکلی نظام‌مند اعدام و نابود می‌کردند. 
وحشت و پروپاگاندا اساسی‌ترین ابزار کنترل حکومت توتالیتر است؛ این ابزار رژیم‌ را قادر می‌سازد قدرت را در دست نگه دارد و مخالفان را از سر راهش بردارد. 
پیدایش توتالیتاریسم تهدیدی جدی برای تشکیلات و ارزش‌های دموکراتیک است و جامعه جهانی باید با گسترش این نوع حکومت هشیارانه عمل کند. 

بخشی از کتاب توتالیتاریسم

آرنت «توتالیتاریسم» را در چه دوره‌ای نوشت؟ 

آرنت این کتاب را بین سال‌های 1945 تا 1949 نوشت و در سال 1951 منتشرش کرد. در نظر گرفتن بافتار تاریخی‌ دوره‌ای که کتاب در آن نوشته شد، مهم است. جهان به تازگی خشونت‌ها و وحشت‌های جنگ جهانی دوم را از نظر گذرانده بود که شامل هولوکاست نازی و ظهور استالینیسم در اتحاد جماهیر شوروی می‌شد. آرنت، روشنفکرِ آلمانی یهودی‌تبار که از حکومت نازی گریخته بود، قصد داشت پیدایش دستگاه‌های توتالیتر را بفهمد و توضیح دهد. 

«توتالیتاریسم» در چه دوره‌ای منتشر شد؟ 

زمانی که آرنت این کتاب را در 1951 منتشر کرد، جنگ جهانی دوم تمام شده و هیتلر مرده بود، ولی استالین زنده بود و بر شوروی حکمرانی می‌کرد. 

افتخارات کتاب توتالیتاریسم

جوایز و عملکرد «توتالیتاریسم»

در سال 1952 «توتالیتاریسم» به بخش غیرداستانی فهرست نامزدهای نهایی جوایز کتاب ملی راه یافت. همچنین نام این کتاب در فهرست بهترین کتاب‌های قرن بیستم مجلات و روزنامه‌های مختلف آمده است. روزنامه‌ی فرانسوی لو موند این کتاب را جزو صد کتاب برتر قرن بیستم معرفی کرده است و نشنال ریویو رتبه‌ی پانزدهم صد کتاب برتر غیرداستانی قرن را به این اثر از آرنت داده است. علاوه بر این‌ها، بسیاری از پژوهشگران، منتقدان و خوانندگان این کتاب را برای تحلیل پیشگامانه‌ی توتالیتاریسم و تأثیرش بر تاریخ قرن بیستم ستوده‌اند. «توتالیتاریسم» اثری تأثیرگذار در حوزه‌های فلسفه‌ی سیاسی، تاریخ و جامعه‌شناسی به شمار می‌رود. 

ترجمه‌های این کتاب 

مهدی تدینی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه
محسن ثلاثی، نشر ثالث

دیگر آثار این نویسنده 

آیشمن در اورشلیم، ترجمه‌ی زهرا شمس، نشر برج
مسئولیت و داوری، ترجمه میثم محمدامینی، نشر نو 
یهودی‌ستیزی، ترجمه مهدی تدینی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه
امپریالیسم، ترجمه مهدی تدینی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه
خشونت و اندیشه‌هایی درباره‌ی سیاست و انقلاب، ترجمه‌ی عزت‌الله فولادوند، انتشارات خوارزمی
انقلاب، ترجمه‌ی عزت‌الله فولادوند، انتشارات خوارزمی
حیات ذهن، ترجمه‌ی مسعود علیا، انتشارات ققنوس
وضع بشر، ترجمه‌ی مسعود علیا، انتشارات ققنوس
میان گذشته و آینده، ترجمه‌ی کیومرث پارسای، انتشارات تمدن علمی
انقلاب مجارستان؛ مقاومت مردمی علیه توتالیتاریسم، ترجمه‌ی کیومرث خواجویها، انتشارات روشنگران و مطالعات زنان
بحران‌های جمهوری، ترجمه‌ی کیومرث پارسای، انتشارات علم

اگر از این کتاب خوشتان آمد، این را هم پیشنهاد می‌کنیم

1984، جورج اورول، ترجمه کاوه میرعباسی، نشر چشمه
دنیای شگفت‌انگیز نو، آلدوس هاکسلی، ترجمه فرید دبیرمقدم، نشر مَد
کتاب مجمع‌الجزایر گولاگ، الکساندر سولژنتسین، ترجمه احسان سنایی اردکانی، نشر مرکز
ظلمت در نیمروز، آرتور کستلر، مژده دقیقی، نشر ماهی
راه بردگی، فردریش فون هایک، ترجمه فریدون تفضلی و حمید پاداش، انتشارات نگاه معاصر
ظهور و سقوط رایش سوم، ویلیام شایرر، ترجمه کاوه دهگان، انتشارات اختران

مروری بر آنچه خواندیم

«توتالیتاریسم» با عنوان اصلی The Origins of Totalitarianism  اثری جریان‌ساز نوشته‌ی هانا آرنت فیلسوف سیاسی است که اولین بار در سال 1951 منتشر شد. 
آرنت در این کتاب عوامل تاریخی، سیاسی و اجتماعی را که در ظهور حکومت‌های توتالیتر قرن بیستم نقش داشته‌اند، برمی‌شمرد. 
در نظر گرفتن بافتار تاریخی‌ دوره‌ای که کتاب در آن نوشته شد، مهم است. جهان به تازگی خشونت‌ها و وحشت‌های جنگ جهانی دوم را از نظر گذرانده بود که شامل هولوکاست نازی و ظهور استالینیسم در اتحاد جماهیر شوروی می‌شد.
نام این کتاب در فهرست بهترین کتاب‌های قرن بیستم مجلات و روزنامه‌های مختلف آمده است.

Separator

یک جرعه از کتاب

آنچه بیش از هر چیز می‌تواند برای جنبش‌های توتالیتر به طور عام و برای کیفیت آوازه‌ی رهبرانشان به طور خاص وجه مشخصه باشد، این است که آن‌ها ممکن است با سرعت بهت‌آوری فراموش و به سادگی بهت‌آوری عوض شوند. آنچه استالین تنها در طول سال‌ها در نبردهای درون‌حزبی سرسختانه و با دادن بیشترین امتیازات دست‌کم به نام رهبر پیشین خود، در نهایت موفق شد به دست آورد (همانا مشروعیت بخشیدن به خود به عنوان جانشین لنین)، جانشینان او کوشیدند بدون قائل شدن هیچ امتیازی برای نام رهبر پیشین خود به دست آوردند و این در حالی بود که استالین برای نامیرا کردن نام خود هم سی سال وقت و هم دستگاهی تبلیغاتی در اختیار داشت که در زمان لنین مانند آن وجود نداشت. همین امر در مورد هیتلر نیز صدق می‌کند: هیتلری که وقتی زنده بود می‌گفتند هیچ‌کس نمی‌تواند از افسون او بگریزد، پس از شکست و مرگ پاک فراموش شد و حتی در گروه‌های نئوفاشیستی و نئونازیستی‌ِ آلمان پساجنگ نیز نقشی ایفا نمی‌کند. این ناپایداری قطعاً با آن ناپایداری معروف توده‌ها و شهرت متکی به توده‌ها ارتباط دارد و البته بیش از این باید با تحرک‌جویی جنبش‌های توتالیتر مرتبط باشد.
رابطه میان جامعه طبقاتی بورژوایی و توده‌هایی که از فروریختگی این جامعه پدید آمده بودند، همان رابطه میان بورژوازی و اوباشی که زاییده تولید سرمایه‌دارانه بودند، نیست. توده‌ها فقط در یک خصلت با اوباش اشتراک دارند و آن این است که هر دو، بیرون از هر گونه قشربندی اجتماعی و نمایندگی سیاسی جای دارند. توده‌ها همچون اوباش، وارث معیارها و رویکردهای طبقه مسلط بورژوا نیستند (البته به صورت قلب ماهیت‌‎شده آن)، بلکه معیارها و رویکردهای همه طبقات را نسبت به امور عمومی منعکس یا قلب می‌کنند. معیارهای انسان توده‌ای، تنها از سوی طبقه ویژه‌ای که زمانی بدان تعلق داشت تعیین نمی‌شوند، بلکه بیشتر از اعتقادها و القائات نامعقولی که همه طبقات یک جامعه به گونه‌ای ضمنی و تلویحی در آن‌ها سهم دارند، سرچشمه می‌گیرند.
تبدیل جامعه شوروی به توده‌ای از ذرات، با استفاده زیرکانه از تصفیه‌های مکرر که مقدم بر هر گونه انهدام بالفعل گروهی بود، تحقق پذیرفته بود. برای نابود کردن هر گونه پیوندهای اجتماعی و خانوادگی، تصفیه‌ها به شیوه‌ای اعمال می‌شدند که متهم و بستگان نزدیک او، از آشنایان صرف تا نزدیک‌ترین دوستان و خویشاوندانش، را سرنوشت یکسانی تهدید کند. پیامد ترفند ساده و ماهرانه «گناه همدستی» این بود که همین که فردی متهم می‌شد، دوستان پیشین او بی‌درنگ به صورت سرسخت‌ترین دشمنانش درمی‌آمدند. بستگان و دوستان متهم، برای نجات جان خودشان داوطلبانه علیه او گواهی می‌دادند و او را زیر رگبار نکوهش‌هایش می‌گرفتند و بدین گونه مدارک واهی علیه متهم را تأیید می‌کردند. این تنها راه اثبات قابل اعتماد بودن خودشان بود.
Separator

خلاصه کتاب

در این فصل آرنت پیامدهای افول جامعه‌ی طبقاتی را بررسی می‌کند. طبق گفته‌های آرنت، حذف طبقات اجتماعی حس انزوا را پدید می‌آورد و باعث می‌شود افراد بیش از پیش ایدئولوژی‌های جنبش توتالیتر را بپذیرند.  
نویسنده در این بخش خصوصیات جنبش توتالیتر و رهبرانش را توضیح می‌دهد و تفاوت‌های آن‌ها را با احزاب و چهره‌های سیاسی سنتی برمی‌شمرد. 
نظر آرنت درباره‌ی اینکه چگونه رژیم‌های توتالیتر از طریق پروپاگاندا، ایجاد وحشت و دستکاری واقعیت قدرتشان را تداوم می‌بخشند و جامعه را کنترل می‌کنند. 
این فصل به ارتباط ایدئولوژی و ارعاب در دستگاه‌های توتالیتر می‌پردازد و می‌گوید چگونه دیکتاتورها از این عناصر برای تداوم قدرتشان استفاده می‌کنند. 
Separator

درباره نویسنده

هانا آرنت (1906-1975) فیلسوف سیاسی، نویسنده و استاد دانشگاه برجسته آلمانی ـ آمریکایی بود. او به‌ دلیل نقش بسزایی که در شکل‌گیری و توسعه نظریه‌های سیاسی داشته و آثارش در مورد توتالیتاریسم، یهودستیزی و ماهیت قدرت و شر شهرت دارد. او جزو مهم‌ترین اندیشمندانی به شمار می‌رود که آرا و افکارش تأثیری ژرف در نظریات علوم سیاسی قرن بیستم به جا گذاشت. او سال‌ها مدرس رشته‌ی نظریه‌ی سیاسی در دانشگاه‌های ایالات متحده بود. او که در آلمان نازی و در خانواده‌ای یهودی به دنیا آمده بود، از جمله یهودیانی بود که از هولوکاست گریخت و به ایالات متحده پناه برد. 
Separator

سوالات متداول

از آنجا که کتاب تحلیلی موشکافانه و قابل فهم از عوامل تاریخی و سیاسی‌ای که به ظهور توتالیتاریسم در قرن بیستم منجر شد، ارائه می‌کند، مطالعه‌ی این کتاب در روزگار کنونی خالی از لطف نیست.
دانشجویان و پژوهشگران رشته‌ی علوم سیاسی، سیاستمداران و سیاستگذاران، خوانندگان علاقمند به تاریخ و فلسفه‌ی سیاسی.
Separator

کتاب‌های مشابه

Separator

نظر کاربران

نظر خود را با ما به اشتراک بگذارید.